Een verticale campus in de stad

In zijn project voor de LCI School of Design creëert Circular Studio een evenwichtig spel van volle en lege ruimten. Die staan in verbinding met de omliggende openbare ruimte en het mediterrane landschap van het Spaanse Barcelona.

Wanneer er nieuwe architectuur ontstaat in de wijk 22@ in Barcelona, zijn de verwachtingen hooggespannen. In de oude industriële wijk Poblenou, die nog steeds een transformatie ondergaat, betekent 22@ veel dingen: het is een engagement voor nieuwe technologieën en innovatie, een opkomend gebied van creativiteit en ondernemerschap en een ruimte die stedelijke rust uitprobeert en de vegetatie van de stad vergroot. De architecturale projecten die er zullen worden geïnstalleerd, staan in de schijnwerpers om zich bij dit alles aan te sluiten.

Het nieuwe gebouw van de School of Design and Visual Arts LCI Barcelona is ontworpen door het architectenbureau Circular Studio, met een programma dat voorziet dat het de Europese hub wordt van het internationale netwerk van zijn universiteiten. Het krijgt een capaciteit om meer dan 3.000 studenten te ontvangen. Het gebouw is ondergedompeld in het stedelijke weefsel dat het gridpatroon van de Ensanche, ontworpen door Cerdá, verlengt, en vat zijn relatie met de omgeving op als een 'verticale campus'.

Circular Studio benaderde de begane grond als een toegankelijk doorgangsgebied. De begane grond wijkt achteruit ten opzichte van de omtrek van het gebouw, dit om de openbare ruimte uit te breiden. Het bureau ontwierp ook een glazen omheining die de transparantie en visuele continuïteit versterkt. De school heeft een dubbele toegang, via een brug die de school oversteekt, en verbindt twee openbare ruimtes, de straat en een plein, met een hellingbaan die als trap is ontworpen. “De begane grond vervaagt zijn grenzen en wordt opgenomen in de stedelijke ruimte. Het plein wordt een ruimte van co-existentie voor studenten en buren”, legt het team van Circular Studio uit, geleid door architecten Ivan Serrano en Fernando Ansorena.

Ook tussen de derde en vijfde verdieping is de glazen gevel teruggezet, waardoor een doorlopende circulatiestrook aan de buitenkant ontstaat die de bibliotheek omringt en aansluit op wat de architecten het verhoogde plein van deze 'stedelijke campus' noemen. De bibliotheek bevindt zich in het hart van het gebouw en biedt een onovertroffen uitzicht op de zee. Zo sluit het aan op het mediterrane landschap van de stad. Deze bibliotheek profiteert ook van de bries en wordt dankzij de uitkraging beschermd tegen direct zonlicht.

Het project van Circular Studio zorgt voor een evenwichtig spel tussen gesloten en open ruimtes, waardoor deze 'verticale campus' een gevoel van luchtigheid en ruimtelijkheid krijgt. Dit effect wordt versterkt door de vier verdiepingen hoge entreehal, die verdiept ligt tot één niveau onder de eerste verdieping ten opzichte van het straatniveau, waardoor licht- en zichtlijnen ontstaan." Dit is het startpunt van een sociale en relationele reis van de studenten. Een metalen trap in deze viervoudige lege ruimte leidt naar de eerste verdiepingen. Op de derde verdieping gaan we van introversie naar extraversie.

De architecten ontwierpen de circulatie rondom en parallel aan de gevel. Op die manier voegden ze meerdere functionaliteiten toe: het is een ruimte die fungeert als zonnescherm, een plaats die interactie of werken bevordert of die een display toelaat. “Net als de afwisseling van massief en holheid in een klassieke portiek”, wijzen ze erop, “vervaagt het ritme van de gevel de grenzen tussen binnen en buiten en wordt de route een belevenis.”

Het niveau van de ingang vanaf de straat en het plein markeert de fysionomie van het gebouw en zijn twee grote ruimtes. Het volume boven het maaiveld herbergt de klaslokalen, de bibliotheek en de studieruimtes, plus de administratie en directiekantoren van de school. Het doet dit in een afwisselend binnen-buiten lay-out die altijd verbonden is met de stad. Het gebouw onder het maaiveld wordt een grote open ruimte voor de studenten. Deze strekt zich uit onder het openbare plein, met ruimtes voor flexibel gebruik, laboratoria en productiewerkplaatsen. Deze plaatsen worden verlicht door het licht dat vanaf de begane grond door de foyer naar binnen valt en door cirkelvormige dakramen in de bestrating van het buurtplein.

De fysionomie van de gevel is het resultaat van een gedetailleerde studie van de zonne-inval naargelang de verschillende oriëntaties. Het uitgangspunt is altijd hetzelfde: de gevel is afgesloten van direct zonlicht om verblinding te voorkomen. Verder wordt er optimaal gebruik gemaakt van de toetreding van indirect licht: extern door middel van aluminium panelen en intern met een lambrisering van houten planken afgewerkt in wit. Circular Studio wijst erop dat de keuze voor aluminium als gevelmateriaal het gebouw de mogelijkheid geeft om de omgeving en het licht te interpreteren.

Alle afbeeldingen © Salva López / Circular Studio